Badania nieniszczące (NDT)

Światowy przemysł  wytwarza urządzenia, obiekty i konstrukcje wykorzystując  dostępne procesy technologiczne takie, jak: spawanie, kucie, odlewanie oraz walcowanie. Wszystkie te procesy obarczone są ryzykiem powstania określonych rodzajów nieciągłości materiałowych. Powstałe niezgodności zagrażają bezpieczeństwu podczas eksploatacji urządzeń. Dlatego też, nieodzowne są badania podczas produkcji i eksploatacji.

„Badania nieniszczące pozwalają na pozyskanie informacji na temat badanego obiektu bez naruszania spójności jego struktury. Jest to istotna zaleta gdyż badanie nie dyskwalifikuje produktu z dalszej eksploatacji.”

Badania wizualne polegają na dokładnych oględzinach powierzchni złączy spawanych. Aktualnie są podstawowym badaniem stosowanym do wszelkiego rodzaju konstrukcji spawanych. Zasadnicze wymagania dotyczące badań wizualnych VT w złączach spawanych przedstawiono w normie PN-EN ISO 17637 (dawniej PN-EN 970) pt: „Spawalnictwo. Badania nieniszczące złączy spawanych. Badania wizualne”. Norma swoim zakresem obejmuje zasady prowadzenia badań przez oględziny zewnętrzne spawanych złączy metali, stosowanych zwykle po zakończeniu spawania. Badania te można prowadzić w różnych etapach procesu spawania, jeżeli w normie wyrobu lub w umowie ustalono inaczej.

Personel wykonujący badania wizualne powinien być kwalifikowany wg. PN-EN 473„Badania nieniszczące-Kwalifikacja i certyfikacja personelu badań nieniszczących -Zasady ogólne” Powinien także wykazywać znajomość odpowiednich norm, przepisów i wymagań technicznych. Stan wzroku należy kontrolować co 12 miesięcy.

Podstawowe przyrządy wykorzystywane podczas przeprowadzania badań wizualnych:

  1. lupy (jednosoczewkowe, wielosoczewkowe, itd.),
  2. spoinomierze (uniwersalne, wzornikowe, krzywkowe),
  3. endoskopy sztywne (boroskopy) oraz endoskopy giętkie (fibroskopy).

Badania penetracyjne PT wykorzystywane są do wykrywania nieciągłości spawalniczych (nieciągłości materiału) wychodzących na powierzchnię złącza spawanego. Badanie te przeprowadza się zwykle po wykonaniu badań wizualnych złącza spawanych. Metoda ta jest stosowana przede wszystkim do materiałów metalowych, lecz może być także stosowana do innych materiałów pod warunkiem że są one obojętne na działanie mediów badawczych i nie są silnie porowate jak np. odlewy, odkuwki, ceramika.

Personel wykonujący badania wizualne powinien być kwalifikowany wg. normy PN-EN ISO 9712 (dawniej PN-EN 473) „Badania nieniszczące – Kwalifikacja i certyfikacja personelu badań nieniszczących”.  Osoba wykonująca badanie powinna wykazywać znajomość odpowiednich norm, przepisów i wymagań technicznych.

Aby rozpocząć badania  PT należy badaną powierzchnię  najpierw oczyścić i wysuszyć. W kolejnym kroku na badaną powierzchnię nanosi się penetranty, których zadaniem jest wniknięcie w nieciągłości powierzchniowe materiału. Po upływie odpowiedniego czasu penetracji, z powierzchni usunąć nadmiar penetranta i nanieść wywoływacz. który wchłania penetrant który wniknął i pozostał w nieciągłościach, dzięki czemu pojawia się łatwo widoczne powiększone wskazanie nieciągłości.

[podpis-jednacz]